Η Αγία Κασσιανή η υμνογράφος

Η Αγία Κασσιανή η υμνογράφος της εκκλησίας μας ήταν μια από τις υποψήφιες νύφες για τον βασιλιά Θεόφιλο. Γνωστή η φράση του βασιλιά προς αυτή πριν της δώσει το χρυσό μήλο. -Ως άρα δια γυναικός ερρύη τα φαύλα! και η απάντηση της Κασσιανής. -Αλλά και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττονα. Πέθανε στη Κάσο περίπου το 890 μ.

Η Αγία Κασσιανή ή Κασσία ή Ικασία ή Εικασία, η Υμνογράφος γεννήθηκε μεταξύ του 805 και του 810 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη και έζησε στα χρόνια του βασιλιά Θεόφιλου (829 -842 μ.Χ.).

Ήταν έξυπνη αλλά και όμορφη. Πήρε μέρος στην τελετή επιλογή νύφης για τον αυτοκράτορα Θεόφιλο, από την μητριά του Ευφροσύνη. Σε αυτή ο αυτοκράτορας επέλεγε τη σύζυγο της αρεσκείας του δίνοντας της ένα χρυσό μήλο. Θαμπωμένος από την ομορφιά της Κασσίας, ο νεαρός αυτοκράτορας την πλησίασε και της είπε:

-Ως άρα δια γυναικός ερρύη τα φαύλα!

Η Κασσία, ετοιμόλογη, του απάντησε:

-Αλλά και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττονα.

Ο εγωισμός του Θεόφιλου τραυματίστηκε με αποτέλεσμα να απορρίψει την Κασσιανή και να επιλέξει τη Θεοδώρα για σύζυγό του.

Η Κασσιανή έγινε μοναχή και το 843 μ.Χ. ίδρυσε ένα κοινόβιο στα δυτικά της Κωνσταντινούπολης, κοντά στα τείχη της πόλης, του οποίου έγινε και η πρώτη ηγουμένη.

Με βάση την παράδοση ο αυτοκράτορας Θεόφιλος,  επιθύμησε να την δει για μία τελευταία φορά πριν πεθάνει κι έτσι πήγε στο μοναστήρι όπου βρισκόταν. Η Κασσιανή Δεν θέλησε να τον δει και κρύφτηκε. Ο Θεόφιλος βλέπει το γνωστό τροπάριο που ψάλλεται την Μεγάλη Τρίτη, μισοτελειωμένο πάνω στο τραπέζι. Σύμφωνα με την παράδοση ο στίχος αυτός ήταν «ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη».

Φεύγοντας καταλαβαίνει ότι η Κασσιανή κρύβεται στην ντουλάπα αλλά δεν της μιλάει, σεβόμενος την επιθυμία της. Η Κασσιανή μετά την αναχώρηση του αυτοκράτορα, διάβασε την προσθήκη του και στη συνέχεια ολοκλήρωσε τον ύμνο.

Η μεγάλη αυτή ποιήτρια, υμνογράφος και μελωδός της εκκλησίας μας, η Αγία Κασσιανή, ταξίδεψε στην Ιταλία και την Κρήτη και στην Κάσο τελείωσε η επίγεια ζωή της. Μετά το θάνατό της, τοποθέτησαν το σώμα της σε μαρμάρινη λάρνακα και την έβαλαν σε παρεκκλήσιο, που ήταν αφιερωμένο στο όνομά της. Σώζεται σήμερα η λάρνακα και το βυζαντινό ψηφιδωτό του 9ου αιώνα μ.Χ. Επίσης στο εκκλησάκι υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα με σημείο του σταυρού και χρονολογία 890 μ.Χ. Κατά πληροφορίες, πάλι από την Κάσσο, τα οστά της Οσίας έχουν μεταφερθεί στην Ικαρία.

Η Κασσιανή αποτελεί την πλέον επιφανή γυναίκα μελωδό (έγραφε και τους ύμνους και τη μελωδία) στην ιστορία της βυζαντινής μουσικής.

Στην Κασσιανή αποδίδονται γύρω στα 45 έργα, από τα οποία τα 23 τουλάχιστον είναι χωρίς αμφιβολία δικά της, ενώ τα υπόλοιπα είναι αγνώστου προελεύσεως. Έχει επίσης μελοποιήσει κείμενα διαφόρων υμνογράφων. Από τα πιο γνωστά τροπάρια είναι το περίφημο «Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή» , σε ήχο πλ. δ΄, που ψάλλεται στους ναούς το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης.

Η Αγία εορτάζει στις επτά Σεπτεμβρίου 

Πηγη agionbios.gr