Η Βάπτιση του Χριστού και η πλήρωση της δικαιοσύνης της Θεού

Πρωτ. Θεμιστοκλή Μουρτζανού

Ο ευαγγελιστής Ματθαίος καταγράφει έναν διάλογο μεταξύ του Χριστού και του Προδρόμου λίγο πριν την βάπτιση του Κυρίου μας στον Ιορδάνη ποταμό. Ο διάλογος αυτός ερμηνεύει γιατί ο Χριστός θέλησε να βαπτιστεί στον Ιορδάνη, ακολουθώντας την οδό των ανθρώπων που ήταν αμαρτωλοί και εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους στον προφήτη της Βασιλείας του Θεού άγιο Ιωάννη και λαμβάνοντας με συμβολικό τρόπο την κάθαρση από τον Θεό δια του βαπτίσματος.

Ο Χριστός δεν είχε αμαρτίες. Δεν είχε ανάγκη να καθαριστεί από κάποιον ρύπο. Ο Υιός του Θεού ήταν ο Ίδιος που συγχωρούσε τους ανθρώπους για τις αμαρτίες τους.

Πώς λοιπόν καταδέχεται το φως να φωτιστεί από το λυχνάρι και αυτός που δημιούργησε τον άνθρωπο να αγγίζεται και να ευλογείται από το δημιούργημά Του; «Άφες άρτι . ούτω γαρ πρέπον εστίν ημίν πληρώσαι πάσαν δικαιοσύνην» (Ματθ. 3, 15). «Άφησε κάθε προβληματισμό στην άκρη», λέει ο Χριστός στον Πρόδρομο. «Πρέπει και οι δύο μας να εκπληρώσουμε ό,τι προβλέπει η δικαιοσύνη του Θεού». Και πείθει τον Πρόδρομο να Τον βαπτίσει.

Τι σημαίνει άραγε αυτός ο λόγος του Χριστού;

Όταν οι άνθρωποι ακούμε την έννοια «δικαιοσύνη», η σκέψη μας πηγαίνει στην απονομή του δικαίου. Στην εκπλήρωση του νόμου, κοσμικού και ηθικού, αλλά και πνευματικού. Δίκαιο είναι ότι ταιριάζει σ’ αυτόν που νομοθετεί. Και στο Θεό το μόνο αληθινά δίκαιο που ταιριάζει είναι η τελειότητα. Επομένως, η έννοια της δικαιοσύνης για το Θεό έχει να κάνει με την απόλυτη υπακοή στο θέλημά Του. Την απόλυτη αρετή. Την μίμηση του τρόπου της ύπαρξής Του.

Την παράδοση του ανθρώπου στη σχέση μ’ Εκείνον χωρίς περισπασμούς. Την φανέρωση ενός ανθρώπου θεοποιημένου μέσα από τη σχέση με το Χριστό και τον πλησίον, στον παρόντα χρόνο. Κάθε τι λιγότερο από αυτό, δεν εκπληρώνει την δικαιοσύνη του Θεού και τους νόμους Του. Το ερώτημα είναι εύλογο. Αν αυτός είναι ο ορισμός της δικαιοσύνης του Θεού υπάρχει άνθρωπος που μπορεί να την εκπληρώσει;

Η απάντηση φαίνεται αυτονόητα αρνητική. Υπάρχει όμως ένα σημείο, το οποίο δίνει μία άλλη διάσταση στην έννοια της δικαιοσύνης. Είναι η αγάπη. Δικαιοσύνη για το Θεό είναι η αγάπη. Είναι απόλυτη αυτή η αγάπη. Χωρίς μέτρο και όριο. Αποτυπώνεται στη δημιουργία του κόσμου. Αποτυπώνεται στην ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού. Αποτυπώνεται στην φανέρωση της Βασιλεία των Ουρανών μέσα από τη ζωή της Εκκλησίας.

Αποτυπώνεται στην πορεία του Χριστού προς το Σταυρό, την Ταφή και την Ανάσταση. Αποτυπώνεται στον ανακαινισμένο τρόπο ύπαρξης του ανθρώπου, ο οποίος αποφασίζει να σχετιστεί με τον Θεό στο πρόσωπο του Χριστού και στη ζωή της Εκκλησίας. Αποτυπώνεται με τον αγιασμό του κόσμου, της ύλης και της κτίσης που προσφέρει ο Θεός εν Χριστώ. Αποτυπώνεται στην κάθαρση από κάθε εμπαθή ρύπο και κάθε αμαρτία που προσφέρει ο Θεός στον άνθρωπο που μετανοεί. Και αυτή η αγάπη αποτελεί τον τρόπο εκείνον που δίδει μία άλλη απάντηση στο ερώτημα της δικαιοσύνης. Είναι δίκαιος ο Θεός επειδή αγαπά. Και η αγάπη είναι το μέγιστο θαύμα, η συνεχής προσφορά ανακαίνισης στον άνθρωπο και στον καθέναν μας.

Σημείο της δικαιοσύνης που είναι η αγάπη αποτελεί το γεγονός της Βάπτισης του Χριστού.

Ο Χριστός γίνεται ο οδοποιός για κάθε ανθρώπινη σάρκα (Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου) της αρχής της καινούριας ζωής.Στον Ιορδάνη βαπτίζει ολόκληρη την ανθρώπινη φύση όχι απλώς στο φυσικό νερό αλλά «εν ύδατι και Πνεύματι».

Το Άγιο Πνεύμα λούζει και καθαρίζει όλον τον άνθρωπο στο πρόσωπο του Χριστού. Ο Ίδιος δεν το έχει ανάγκη, γιατί έχει γεννηθεί και υπάρχει «δίχα αμαρτίας». Η ανθρώπινη φύση όμως το έχει ανάγκη, γιατί βρίσκεται συνεχώς σε έναν διάλογο με την αμαρτία και υπόκειται σε πτώση εξ αιτίας της και διαπράττοντάς την. Κι έτσι ο Χριστός δείχνει στον άνθρωπο και στον κόσμο ότι έχει ανάγκη την κάθαρση της ύπαρξης «εν ύδατι και Πνεύματι Αγίω».

Το Άγιο Πνεύμα μας καθαρίζει και σημείο της κάθαρσης είναι το δικό μας βάπτισμα στην κολυμβήθρα κατά την είσοδό μας στην Εκκλησία με το μυστήριο του Βαπτίσματος. Και το Άγιο Πνεύμα επαναβεβαιώνει την κάθαρσή μας δια του λουτρού της μετανοίας, όταν εξομολογούμαστε τις αμαρτίες μας και λαμβάνουμε την άφεση.

Το Βάπτισμα δεν είναι μία κίνηση που έχει αρχή και τέλος. Δεν περιορίζεται κατά τη στιγμή του μυστηρίου. Είναι μία κίνηση που ξεπερνά το πεπερασμένο του χρόνου όταν ο άνθρωπος προσλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο ενεργεί ο Θεός και τον εφαρμόζει στη ζωή του. Και αυτός ο τρόπος είναι η αγάπη. Κάθε φορά που αγαπούμε, που αφηνόμαστε στην αγάπη και το έλεος του Θεού από την μία και δείχνουμε αγάπη με τον τρόπο του Αγίου Πνεύματος, την συγχωρητικότητα, την ταπείνωση, την θυσία, στην προσφορά υλικά και πνευματική, την προσευχή, την ελπίδα και την πίστη στο Θεό και την δυναμική ένταξή μας στο σώμα του Χριστού που είναι η Εκκλησία, επαναβεβαιώνουμε το βάπτισμά μας. Το καθιστούμε ενεργό και την ίδια στιγμή εκπληρώνεται και στη ζωή μας η δικαιοσύνη του Θεού, η αγάπη Του προς τον καθέναν μας, η οποία εκφράζεται δια της σωτηρίας που μας δόθηκε εν Χριστώ.

Η Βάπτιση του Χριστού προσφέρει σε όλη την κτίση τον αγιασμό. Από εκεί που η κτίση συστέναζε και συνώδινε με τον άνθρωπο, τώρα συγχαίρει και συναγιάζεται με την παρουσία του Χριστού. Και είναι στο χέρι του ανθρώπου να συνεχίζει να μεταδίδει αυτόν τον αγιασμό δια της αγάπης και προς τον κόσμο. Εκπληρώνεται έτσι η δικαιοσύνη του Θεού, ο Οποίος δίδει στον κόσμο το αρχικό περιεχόμενο της αποστολής του, που ήταν να λειτουργεί ευχαριστιακά και δοξολογικά προς τον Δημιουργό του, αλλά και να υπηρετεί την ανθρώπινη επιβίωση με καταδεκτικότητα και ταπείνωση.

Την ίδια στιγμή όμως, ο αγιαζόμενος άνθρωπος προσφέρει την αγάπη που λαμβάνει από τον Θεό και στον συνάνθρωπο και στην κτίση ολόκληρη, χρησιμοποιώντας την ευχαριστιακά και δοξολογικά προς τον Δημιουργό του, αλλά και αξιοποιώντας την για την επιβίωσή του, χωρίς να την καταστρέφει και να την ταλαιπωρεί.

Ο δρόμος της Εκκλησίας δεν εφαρμόζεται από την πλειονοψηφία του κόσμου και των ανθρώπων. Το Βάπτισμά μας καθίσταται ανενεργό από την μία εξαιτίας της αδιαφορίας για την αγάπη τόσο προς τον Θεό όσο και προς τον πλησίον, αλλά και της επιλογής μας να δικαιολογούμε τους εαυτούς μας για την αμαρτωλότητά μας, μη επιδιώκοντας και μη αγωνιζόμενοι για την κάθαρσή μας από τα πάθη και την κακία, και από την άλλη με την εκμετάλλευση της κτίσης και την παντελή απουσία σεβασμού προς αυτήν.

Ενίοτε προστίθεται στην κατάσταση αυτή και η υποκρισία, αποτέλεσμα της απουσίας του Αγίου Πνεύματος από τη ζωή μας, καθώς νομίζουμε ότι η όποια πρόοδός μας στην εκκλησιαστική μας πορεία είναι καρπός των δικών μας χαρισμάτων και ικανοτήτων, χωρίς την βοήθεια και παρουσία του Χριστού.

Αν θέλουμε να εκπληρωθεί και στη δική μας ζωή η δικαιοσύνη του Θεού, η αγάπη Του δηλαδή προς τον καθέναν μας προσωπικά, είναι ανάγκη να ξαναδούμε τον χρόνο και την πορεία μας στην προοπτική του αγιασμού μας εν Πνεύματι Αγίω και στην κάθαρσή μας δια του λουτρού του ύδατος της μετανοίας.

Και να ξαναβρούμε αυτή την αγαπητική, ευχαριστιακή και δοξολογική διάσταση στη σχέση μας με τον συνάνθρωπο και τον κόσμο. Ο Χριστός μας άνοιξε το δρόμο με την Βάπτισή Του υπό των του Προδρόμου χειρών στον Ιορδάνη. Ας συνεχίσουμε αυτή την πορεία του αγιασμού μας στην Εκκλησία Του.

Πηγή: Ι.Ν. Αγίων Χαραλάμπους & Αντωνίου Κρύα Ιτεών Πατρών