Γιατί είναι αναγκαία η εξομολόγηση;
Ούτε η εξομολόγηση γίνεται χωρίς μετάνοια, ούτε μετάνοια χωρίς εξομολόγηση. Είναι και τα δυο αχώριστα και απόλυτα μέσα σωτηρίας.
Γιατί είναι αναγκαία η εξομολόγηση;
Η εξομολόγηση είναι το πρώτο στοιχείο της μετάνοιας.
Στην παραβολή του Ασώτου Υιού βλέπουμε τη σημασία της: «Αναστάς πορεύσομαι προς τον πατέρα μου και ερώ αυτώ πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν σου και ουκέτι ειμί άξιος κληθήναι υιός σου» (Λουκ. 15,18).
Με το «αναστάς» δηλώνει την επανόρθωση της πτώσεως, τη διακοπή της ενοχής αποφάσεως και της διαπράξεως του σφάλματος.
Με την ομολογία του «ήμαρτον» προτείνει τη συγγνώμη. Ακόλουθο στοιχείο της πρακτικής μετάνοιας είναι η ταπείνωση, που ανατρέπει το παράλογο στο οποίο η πλανεμένη φαντασία κινείται εγωιστικά.
«Ουκέτι ειμί άξιος κληθήναι υιός σου!»
Η εκούσια αποκοπή της υιοθεσίας είναι το απαραίτητο δείγμα της επιγνώσεως του σφάλματος και η πρακτική επιστροφή στη φυσική θέση της προσωπικότητας.
Διάφορα χωρία της Γραφής αναφέρονται στην αναγκαιότητα της εξομολογήσεως, ως πρακτικού δείγματος μετάνοιας.
Με την εξομολόγηση αποκαλύπτει ο άνθρωπος την ηττοπάθειά του, την προδοσία και άρνηση των καθηκόντων του, από την οποία προήλθε η πτώση και η καταστροφή.
Φανερώνει την υπαιτιότητά του και έτσι καταστρέφει τα μέσα και αίτια της συντριβής του και ολοκληρώνει την επιστροφή στους κόλπους του Πατέρα, που με την αμαρτία και την παράβαση διακόπηκε.
Κάθε παράβαση και παρακοή επιφέρει διπλή ενοχή στον άνθρωπο.
Και στο σώμα, με τις αισθήσεις, και στην ψυχή και το νου, από όπου ξεκινά η προδοσία. Με την εξομολόγηση θεραπεύει και τις δυο μορφές της ενοχής, αφού περιγράφει με ταπείνωση, ως δική του, την άρνηση και προδοσία.
Ούτε η εξομολόγηση γίνεται χωρίς μετάνοια, ούτε μετάνοια χωρίς εξομολόγηση.
Είναι και τα δυο αχώριστα και απόλυτα μέσα σωτηρίας.
Η κύρια αιτία της αποπλανήσεως του ανθρώπου είναι η λανθασμένη κρίση του νου.
Μετάνοια σημαίνει την επαναφορά του νου στη σωστή κρίση και χρήση των νοημάτων, ώστε να εκλείψει το παράλογο.
Την πράξη αυτήν της ισορροπίας του ανθρώπου αποδέχτηκε η φιλανθρωπία του Θεού και έγινε το μεγαλύτερο δώρο Του στη φύση μας, αφού ξεπέσαμε από την πρώτη μας θεοείδεια.
Δεν πρέπει να παραμελούμε τη μετάνοια, αφού κατά το λόγο της Γραφής «τις καθαρός έσται από ρύπου, εάν μία ημέρα ο βίος αυτού επί της γης» (Ιώβ. 14,4-5).
Ποιος μπορεί να περιγράψει την έκταση της φιλανθρωπίας και παναγαθότητας του Θεού προς τον άνθρωπο, αφού τον δέχεται, αν επιστρέψει με τη μετάνοια, όσο μεγάλη και αν ήταν η προδοσία και η παράβασή του;
Ποιος θα περιγράψει την αθλιότητα και το σκοτισμό του πεπλανημένου ανθρώπου, όταν ποδοπατεί και απορρίπτει αυτό το δώρο, το οποίο ανακαλεί τον αποστάτη και προδότη στους κόλπους της πατρικής αγκάλης και στοργής και τον ελευθερώνει από την αιώνια και φρικτή καταδίκη;
Πραγματικά αν η φιλανθρωπία του Θεού δε μας παραχωρούσε τη μετάνοια, δε θα μας προσέφερε τίποτε και αυτή η οικονομία του Σωτήρα μας, αφού η δική μας τρεπτότητα και διαστροφή θα τα αφάνιζε στον αμαρτωλό και πανένοχο βίο μας.
Κανένας απόγονος της αδαμιαίας ρίζας, ας μην παραμελήσει να εφαρμόσει στη ζωή του τη μεγάλη δωρεά της μετάνοιας, για να μην κλάψει ανώφελα στη μέλλουσα αιωνιότητα.
Το πένθος και τα δάκρυα είναι τα κυριότερα και επικερδέστερα εργαλεία της γνήσιας μετάνοιας και όσοι μετανοούν σωστά, ας μην τα αποχωρίζονται.
Συζητήσεις στον Άθωνα
Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού
Ι.Μ. Βατοπαιδίου 2012, σελ. 96-98
Πηγή: Xristianos.gr
