Ο σκοτισμός του νου. Η έλλειψη διακρίσεως
Ο σκοτισμός του νου προέρχεται από τα πάθη:
από την πολυλογία·
από την πολυασχολία·
από τις υπερβολικές μέριμνες·
από θλίψεις·
από τα ονειροπολήματα·
από την λαιμαργία·
από την πολυϋπνία και τέλος,
από ενέργεια δαιμονίων· από την ταραχή που μας προκαλούν, όταν έρχονται κοντά μας.
Μόλις τα πάθη αυτά μπουν μέσα μας, τα μάτια της ψυχής μας κλείνουν· η όραση του νου μας αμβλύνεται· και δεν βλέπει πια τίποτε το πνευματικό μπροστά του. Τότε ο άνθρωπος παύει να έχει διάκριση. Τότε παθαίνει αυτά που παθαίνει την νύχτα. Στης νύχτας το σκοτάδι, παρ’ όλο που έχει γερά τα σωματικά του μάτια, ο άνθρωπος δεν βλέπει. Και γι’ αυτό πότε παραπατάει· και πότε πέφτει σε λάκκο! Έτσι και όταν έχει σκοτισμένο το νου, ο άνθρωπος πέφτει σε πολλούς λάκκους· σε διάφορα πάθη· και απογοητεύεται· ονειροπολεί· αφήνει τον εαυτό του να κοιμάται πολύ· και ξεχνάει εντελώς, ότι έτσι βαδίζει στον δρόμο που οδηγεί στην αιώνια απώλεια.
Οσίου Παϊσίου Βελιτσκόφσκυ, Τα κρίνα του αγρού, εκδ. Ιεράς Μητρόπολης Νικοπόλεως, Πρέβεζα, 1996
